Orijentalni ples se naziva još i Raqs sharqi, što znači ples istoka ili na turskom Orijental tansi, ples Orijenta. Nastao je u Egiptu a ima dugu tradiciju u Africi i na Bliskom istoku. Šireći se “putem svile” od Centralne Azije do Turske i Grčke, pretrpio je razne uticaje.
Na turskim minijaturama iz doba Osmanskog Carstva mogu da se vide košeci ili kočeci, mladići ili dječaci odjeveni u žensku odjeću koji su javno plesali tradicionalni ženski ples pošto je ženama bilo zabranjeno da javno nastupaju.
Za vrijeme romantizma, orijentalni ples postaje sve popularniji. Istok je polako počeo da dolazi na Zapad… U Londonu, Parizu i Čikagu gostovale su orijentalne plesne grupe predstavljajući svoju zavodljivu igru. Ona se dopala ženama sa Zapada, koje su željele da je nauče i sve više su počele da oponašaju pokrete plesačica.
Arapske zemlje, početkom prošlog vijeka, prolaze kroz velike promjene na političkom, kulturnom i društvenom planu pa su ljudi polako počeli da prihvataju novine. Kako nije bilo radija, televizije, satelitskih kanala i bioskopa, te promjene sporo su prodirale u umjetnost, ali kada su jednom stigle, nezadrživo su se širile.
U takvim okolnostima pojavila se Badija Masabni i za samo nekoliko godina, svojom igrom i plesom, zapalila ulice Kaira, a njegov noćni život učinila krajnje uzbudljivim. “Kraljica orijentalnog plesa” rođena je u Libanu koji je u to vrijeme bio dio Sirije, ali se preselila u Egipat, gdje se počela profesionalno baviti glumom i plesom.
Nekoliko godina kasnije, u Kairu, tadašnjem centru industrije zabave na Bliskom istoku, otvorila je prvi egipatski kabare, “Opera Kazino”, poznatiji i kao Badijin kazino.
U želji da privuče što više gostiju i sa Bliskog istoka i iz Evrope, Badija je svoj kabare napravila po uzoru na evropske, sa različitim vidovima zabave, pjevanja, plesa, komičnih i mađioničarskih predstava. Njen klub počeo je sve više da privlači različitu publiku iz svih dijelova svijeta pa je ubrzo postao središte svjetskog džet seta. Pored toga, u njenom kabareu izvodile su se i predstave samo za žene, što je bila novina u muslimanskom svijetu. Orijentalni ples je podigla na viši nivo. Uvela je nove pokrete, ruke ispružene u stranu, podignute iznad glave i čuveni pokret poznat pod nazivom “zmijske ruke”.
Da bi mogla da je vidi i publika iz posljednjih redova, više se kretala po podijumu. Inspirisana čuvenom balerinom Isidorom Dankan i holivudskim filmovima, Badija je u ples uvela velove a igračice obukla u kostim iz dva dijela. Uvođenjem violine, violončela i harmonike, modernizovala je muzičku pratnju i osmislila koreografije. Često je dovodila koreografe sa Zapada, koji su ples Istoka obogatili putujućim koracima iz baleta i dvoranskih plesova.
Ti novi elementi uticali su na nastanak nove vrste neobičnog plesa koji se sastojao od pomjeranja kukova, zbog čega su mu prvi francuski trgovci koji su stigli na Bliski istok, dali ime trbušni ples. Tada je taj naziv i bio opravdan, ali, vremenom, pod Badijinim uticajem proslavio se kao orijentalni ples, igra koji slavi ženstvenost i ljepotu. I današnje, najčuvenije “trbušne” igračice Istoka, Tahija Karioka i Samija Gamal, naučile su da igraju pod Badijinim budnim okom.
Danas, Orijentalni ples je postavljen na scenu, pod reflektore. Sve je više orijentalnih festivala u svijetu, sve je više fuzija, sve to u želji da pokažemo svijetu da je ovaj ples umjetnost. Svaka plesačica ima svoj lični pečat jer kroz umjetnost pokreta možemo da iskažemo ono što osjećamo, da određen pokret prilagodimo svom temperamentu i trenutnom osjećanju.
Nakon što ste pročitali kratku istoriju ovog plesa, možete da uđete u čarobni i mistični svijet orijentalnog plesa i kulture. Vrata su vam otvorena!
O autoru
- Želja mi je da publici približim i prenesem dio Orijenta, kroz šaroliku predstavu plesnih pokreta, kostima i koreografija.